Co stanowi przepis?
Zgodnie z art. 178a § 5 kodeksu karnego:
Sąd orzeka przepadek, o którym mowa w art. 44b, w razie popełnienia przestępstwa określonego w § 1 lub 4, chyba że zawartość alkoholu w organizmie sprawcy przestępstwa określonego w § 1 była niższa niż 1,5 promila we krwi lub 0,75 mg/dm3 w wydychanym powietrzu albo nie prowadziła do takiego stężenia. Sąd może odstąpić od orzeczenia przepadku, jeżeli zachodzi wyjątkowy wypadek, uzasadniony szczególnymi okolicznościami.
Reguła – sąd musi orzec przepadek pojazdu:
Przepadek pojazdu mechanicznego następuje w przypadku kierowania pojazdem w stanie nietrzeźwości (powyżej 1,5 promila alkoholu we krwi). Jeżeli sprawca prowadził swój własny pojazd, sąd zasadniczo musi orzec jego przepadek. Gdy auto nie należy do kierowcy, orzeka się przepadek jego równowartości.
Wyjątek – sąd może odstąpić o przepadku pojazdu, ale…:
Sąd może odstąpić od orzeczenia przepadku, jeżeli zachodzi wyjątkowy wypadek, uzasadniony szczególnymi okolicznościami. Co to oznacza?
To sformułowanie brzmi ogólnie, ale w praktyce oznacza bardzo rzadkie i szczególne sytuacje, w których orzeczenie przepadku byłoby rażąco niesprawiedliwe. Sąd po ustaleniu stanu faktycznego w sprawie, może uznać, iż pomimo spełnienia ustawowych przesłanek do orzeczenia przepadku pojazdu mechanicznego, nie orzeknie on przepadku pojazdu mechanicznego wobec oskarżonego.
Czego sąd szuka? Konkretnych, indywidualnych powodów
Z pewnością nie wystarczy, że sprawca nie był wcześniej karany albo że potrzebuje auta do pracy. Sąd musi mieć przed sobą naprawdę szczególny zestaw okoliczności – np. jednorazowy, incydentalny charakter czynu, nieznaczne przekroczenie poziomu alkoholu, nienaganną opinię społeczną, poważne skutki utraty pojazdu dla rodziny lub osób trzecich.
Każda sprawa oceniana jest indywidualnie. Co ważne – ciężar udowodnienia tych wyjątkowych okoliczności leży po stronie obrony. To adwokat musi przekonać sąd, że przepadek pojazdu byłby karą niewspółmierną i niehumanitarną.
Przykłady z sali sądowej
Sąd Okręgowy w Oławie odstąpił od orzeczenia przepadku samochodu, ponieważ oskarżony wraz z żoną opiekuje się dorosłym, niepełnosprawnym intelektualnie w stopniu znacznym synem. Sąd w tym przypadku uznał, iż brak pojazdu orzeczenie przepadku w zaistniałej sytuacji byłoby przede wszystkim dolegliwością i swego rodzaju karą dla rodziny oskarżonego, w tym jego niepełnosprawnego syna.
To pokazuje, że choć furtka jest wąska – da się przez nią przejść, jeśli okoliczności są naprawdę wyjątkowe.
Podsumowanie – nie wszystko stracone
Choć przepisy karne przewidują obecnie surową odpowiedzialność za jazdę pod wpływem alkoholu, to jednocześnie przewidują wyjątek, który może dla sędziego stanowić powód dla złagodzenia skutków prawnych. Tym samym jeśli Twoja sprawa zawiera wyjątkowe, szczególne okoliczności – warto je szczegółowo przedstawić i powalczyć o sprawiedliwe rozstrzygnięcie. W takich sytuacjach kluczowa może być profesjonalna pomoc prawna. Czasem jedno dobrze udokumentowane pismo może uratować nie tylko auto – ale i przyszłość.
Źródło zdjęcia: Freepik.com
