Jak to wygląda w praktyce?
Zgodnie z art. 66 KK, aby sąd mógł warunkowo umorzyć postępowanie karne muszą być spełnione poniższe przesłanki:
- przestępstwo zagrożone karą nie przekracza 5 lat,
- wina i społeczna szkodliwość czynu nie są znaczne,
- okoliczności jego popełnienia nie budzą wątpliwości,
- postawa sprawcy niekaranego za przestępstwo umyślne, jego właściwości i warunki osobiste oraz dotychczasowy sposób życia uzasadniają przypuszczenie, że pomimo umorzenia postępowania będzie przestrzegał porządku prawnego, w szczególności nie popełni przestępstwa.
Analizujemy każdą przesłaną z osobna.
- Przestępstwo zagrożone karą nie przekracza 5 lat. W przypadku jazdy pod wpływem alkoholu bierzemy pod uwagę art. 178a KK, który przewiduje maksymalna karę 2 lat. Tym samym, pierwsza przesłanka jest spełniona.
- Wina i społeczna szkodliwość czynu nie są znaczne. Zależy od sprawy. Jeżeli po pijaku kierowca wjechał w sklep lub stację metra w mojej ocenie społeczna szkodliwość jest wysoka. Jeżeli kierowca kierował w dzień i jeździł po centrum miasta również szkodliwość czynu będzie uznana za wysoką. Oczywiście stężenie alkoholu w wydychanym powietrzu również będzie miała znaczenie. Natomiast jeżeli kierowca został zatrzymany podczas rutynowej kontroli, a stężenie nie było wysokie, to jak najbardziej przesłanka będzie spełniona.
- Okoliczności popełnienia czynu nie budzą wątpliwości. Z materiału dowodowego musi jasno wynikać, kto, kiedy i gdzie popełnić zarzucany czyn. Dodatkowo w aktach sprawy muszą się znajdować karty pomiarów stężenia alkoholu w wydychanym powietrzu, co najmniej 2 badania trzeźwości wykonywane w odstępie 15 minut. Należy zwrócić uwagę czy alkomat ma ważną homologację.
- Postawa sprawcy niekaranego za przestępstwo umyślne, jego właściwości i warunki osobiste oraz dotychczasowy sposób życia uzasadniają przypuszczenie, że pomimo umorzenia postępowania będzie przestrzegał porządku prawnego, w szczególności nie popełni przestępstwa. Tylko kierujący, który zdaje sobie sprawę ze swojej winy jest w stanie skorzystać z dobrodziejstwa jakim jest warunkowe umorzenie postępowania. Sąd w tego rodzaju sprawach zleca także przeprowadzenia wywiadu środowiskowego w miejscu zamieszkania kierowcy, aby dysponować informacjami z jego najbliższego otoczenia. Dodatkowo, sąd zawsze pobiera kartę karną kierowcy, aby sprawdzić jego historię, co ciekawe na karcie pojawiają się także wykroczenia. Jeżeli kierowca był już wcześniej skazany za kierowanie pod wpływem, to zdecydowanie jego sytuacja się komplikuje. Co ciekawe, w przypadku wykroczenia praktyka sądów jest różna – mowa jest wyłącznie o wykroczeniu polegającym na kierowaniu po użyciu alkoholu. Jeden sąd potraktuje wykroczenie jako przesłankę uniemożliwiające skorzystanie z warunkowego umorzenia (recydywa), inny natomiast pomimo wcześniejszej kary i zakazu prowadzenia pojazdów za wykroczenie, warunkowo umorzy postępowanie za przestępstwo. Wszystko zależy od okoliczności sprawy.
Przesłanki zostały spełnione, co wtedy?
Jeżeli zachodzą przesłanki do warunkowego umorzenia, należy złożyć wniosek o wydanie właśnie takiego wyroku. Wniosek, aby odniósł pożądany efekt, musi być dobrze uzasadniony. W przypadku warunkowego umorzenia, sąd po przeprowadzeniu rozprawy, na której przesłucha oskarżonego, wydaje wyrok warunkowo umarzający postępowanie.
Co zawiera wyrok warunkowo umarzający postępowanie:
- Okres próby. Zgodnie z art. 67 KK warunkowe umorzenie następuje na okres próby, który wynosi od roku do 3 lat i biegnie od uprawomocnienia się orzeczenia.
- Świadczenie pieniężne. Zgodnie z art. 67 § 3 KK sąd może zobowiązać do świadczenia pieniężnego na rzecz Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym oraz Pomocy Postpenitencjarnej.
- Zakaz prowadzenia pojazdów. Zgodnie z art. 67 § 3 KK sąd może orzec zakaz prowadzenia pojazdów do lat 2.
