Kiedy można mówić o jeździe po alkoholu? Stan po spożyciu a stan nietrzeźwości
Kar za jazdę po alkoholu jest wiele, dlatego najpierw należy ustalić, na podstawie których przepisów będzie odpowiadał kierowca. Prawo karne rozróżnia stan po użyciu alkoholu oraz stan nietrzeźwości:
jeżeli stężenie alkoholu we krwi wynosi między 0,2 a 0,5‰ lub jego zawartość wynosi od 0,1 do 0,25 mg/dm3 w wydychanym powietrzu, można mówić o stanie po użyciu alkoholu i zastosowanie znajdzie kodeks wykroczeń;
jeżeli stężenie alkoholu we krwi lub jego zawartość w wydychanym powietrzu przekracza podane wyżej wartość, kierowca znajduje się w stanie nietrzeźwości, a właściwe kary określa kodeks karny.
Różnica między tymi stanami jest doniosła, ponieważ kodeks wykroczeń przewiduje znacznie łagodniejsze sankcje.
Jakie kary grożą za jazdę po użyciu alkoholu?
Jeżeli kierowca dopuszcza się jazdy po alkoholu będącej wykroczeniem, zastosowanie znajdzie art. 87 k.w., który przewiduje karę aresztu albo karę grzywny nie niższą niż 2 500 zł za prowadzenie pojazdu mechanicznego w stanie po użyciu alkoholu lub podobnie działającego środka. Oczywiście trzeba liczyć się też z czasowym zatrzymaniem prawa jazdy na czas od 6 miesięcy do 3 lat.
Kary za jazdę po alkoholu a przepisy kodeksu karnego
Kierowcy, którzy dopuszczają się jazdy w stanie nietrzeźwości, muszą liczyć się ze znacznie bardziej dotkliwymi karami.
Przede wszystkim kodeks karny w art. 178a przewiduje karę grzywny, karę ograniczenia wolności albo karę pozbawienia wolności do 2 lat (a w nieodległej przyszłości do 3 lat i to bez alternatywnej sankcji) za prowadzenie pojazdu mechanicznego w stanie nietrzeźwości.
W przypadku przestępstwa utrata prawa jazdy następuje na znacznie dłuższy okres niż w przypadku wykroczenia. W sytuacjach wskazanych w ustawie kierowca traci uprawnienia nawet dożywotnio.
Kodeks karny przewiduje możliwość zasądzenia w toku postępowania sądowego świadczenia od sprawcy na rzecz Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym oraz Pomocy Postpenitencjarnej. Jego wysokość może wynieść nawet 60 000 zł.
Mandat karny i punkty karne za jazdę po alkoholu
Co do zasady nietrzeźwy kierowca nie dostanie mandatu, ponieważ policja przekaże sprawę prosto do sądu. Za brawurową jazdę po alkoholu można jednak zapłacić mandat za nadmierną prędkość. W skrajnych przypadkach za przekroczenie dopuszczalnej prędkości o ponad 70 km/h recydywiści zapłacą nawet 5 000 zł.
Ustawodawca od 17 września 2022 r. po raz kolejny zaostrzył politykę przyznawania punktów karnych za różnego rodzaju sprzeczne z prawem zachowania na drodze. Obecnie za jazdę po alkoholu kierowca otrzymuje 15 punktów karnych, czyli więcej niż połowa wartości, powyżej której zatrzymywane jest prawo jazdy (20 punktów dla kierowców ze stażem mniejszym niż 1 rok i 24 punkty dla pozostałych kierowców).
Orzeczenie przepadku samochodu
Nowelizacja kodeksu karnego przewiduje możliwość orzeczenia przepadku pojazdu. Dotyczy to dwóch grup kierowców:
prowadzących pojazd mechaniczny w ruchu lądowym w stanie nietrzeźwości lub pod wpływem środka odurzającego, jeżeli zawartość alkoholu w organizmie była wyższa niż 1,5‰ lub 0,75 mg/dm3 wydychanego powietrza;
skazanych już wcześniej prawomocnym wyrokiem za jazdę w stanie nietrzeźwości lub pod wpływem środka odurzającego, w wyniku której doszło m.in. do katastrofy w ruchu albo spowodowania uszkodzenia ciała u poszkodowanego. W tym przypadku stężenie substancji czynnej w organizmie nie ma znaczenia.
W sytuacji, kiedy orzeczenie fizycznego przepadku pojazdu nie jest możliwe (np. został on całkowicie zniszczony albo nie stanowi wyłącznej własności sprawcy), sąd orzeka o przepadku jego równowartości, uwzględniając wartość ustaloną w polisie na rok, w którym popełniono przestępstwo albo wartość rynkową. Może się okazać, że wystarczy chwila nieuwagi i jazda samochodem służbowym, aby sprawca musiał oddać kilkadziesiąt tysięcy złotych, a być może nawet więcej.
Ponowne zdawanie egzaminu na prawo jazdy
Kierowcy, którzy stracili prawo jazdy na czas dłuższy niż 1 rok, muszą ponownie zdawać prawo jazdy, i to zarówno część teoretyczną, jak i praktyczną. To nie tylko kolejny wydatek, ale przede wszystkim czas, jaki trzeba poświęcić na formalności.
Sprawca musi też ukończyć specjalny kurs reedukacyjny poświęcony ryzyku spożywania alkoholu w kontekście jazdy samochodem. To dwa bloki spotkań po 8 godzin finansowane przez kierowcę. Koszt kursu wynosi 400 zł, a jego szczegółowy harmonogram określa rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 3 grudnia 2021 r. w sprawie kursu reedukacyjnego w zakresie problematyki alkoholowej.
Konsekwencje jazdy po alkoholu mogą być bardzo dotkliwe. Aby zminimalizować ryzyko wysokiej sankcji, warto rozważyć skorzystanie z pomocy adwokata specjalizującego się w sprawach karnych. Kompleksowa pomoc prawna obejmuje zarówno postępowanie przygotowawcze, jak i postępowanie sądowe przed sądem.
