Rodzaje alkomatów
Alkomat to urządzenie, którego zadaniem jest mierzenie zawartości alkoholu w wydychanym powietrzu. Zasada jego działania okazuje się dosyć skomplikowana, ale w przypadku popularnej technologii elektrochemicznej można ją sprowadzić do utleniania etanolu przez związki chemiczne na powierzchni elektrody.
W efekcie etanol przekształca się w kwas octowy, co powoduje powstanie elektronów i wygenerowanie prądu elektrycznego. Im będzie go więcej, tym wyższy wynik pokaże się na wyświetlaczu urządzenia.
W praktyce można się spotkać z trzema rodzajami sensorów w alkomatach:
półprzewodnikowymi;
elektrochemicznymi;
spektrofotometrycznymi.
Do powszechnego nabycia są pierwsze dwa typy urządzenia. Alkomaty spektrofotometryczne to sprzęty stacjonarne. Korzystają z nich niemal wyłącznie sądy i policja.
Najtańsze są alkomaty półprzewodnikowe, choć ich trwałość i poziom dokładności pozostawiają sporo do życzenia. Optymalnym wyborem są alkomaty elektrochemiczne. Platynowe sensory wyróżniają się dużą żywotnością, a dokładność pomiaru stoi na wysokim poziomie (wynik jest podawany z dokładnością nawet do dwóch miejsc po przecinku).
Oczywiście sensor alkomatu został skonstruowany tak, aby był w stanie odróżnić cząsteczkę alkoholu od innych substancji. Nadal jednak nie są to urządzenia doskonałe. Warto o tym pamiętać, ponieważ pomiar może zostać zaburzony poprzez obecność w wydychanym powietrzu:
nikotyny (u palaczy);
acetonu (powstają w organizmie podczas długotrwałych postów, ale też na popularnej diecie ketogenicznej lub u osób chorych na cukrzycę);
związków metylowych (typowy składnik leków na astmę).
Wynik wyższy niż 0,0‰ nie musi jeszcze wskazywać na spożycie alkoholu, dlatego nawet w razie wszczęcia postępowania przygotowawczego lub zatrzymania prawa jazdy nie należy panikować.
Komu przyda się alkomat?
Z alkomatu skorzystają przede wszystkim osoby, które często podróżują samochodem, a jednocześnie dzień wcześniej zdarza im się wypić alkohol. Typowe grupy zawodowe, które są szczególnie narażone na ryzyko kontroli to np. przedstawiciele handlowi, taksówkarze czy zawodowi kierowcy.
W alkomaty powinna wyposażyć się również firma korzystająca z floty pojazdów, np. przedsiębiorcy działający w branży TSL. Warto też pamiętać o niedawnej nowelizacji przepisów kodeksu pracy. Przewiduje ona możliwość wprowadzenia w zakładzie pracy procedury kontroli trzeźwości pracowników.
Jak wybrać alkomat do domu?
Do sporadycznego użytku dla jednej lub dwóch osób w zupełności wystarczy alkomat osobisty. To niewielkie urządzenie zmieści się w schowku samochodu. Jego wadą jest konieczność częstego przeprowadzania kalibracji i mniejsza trwałość niż w przypadku alkomatów przesiewowych.
Parametry, na które warto zwrócić uwagę przy zakupie, to przede wszystkim:
dokładność i zakres pomiaru;
rodzaj sensora;
wskaźnik naładowania baterii.
Jak wybrać alkomat do firmy?
Firma, w której codziennie wykonuje się do kilkudziesięciu czy nawet kilkuset pomiarów, powinna zdecydować się na alkomat przesiewowy. Jest on wprawdzie znacznie droższy niż klasyczny alkomat osobisty, ale zapewnia wysoką dokładność, a przede wszystkim możliwość wykonania wielu odczytów w krótkim czasie bez ryzyka uszkodzenia sensora.
Oprócz tego działa dłużej bez konieczności ciągłego ładowania akumulatora. Kupując alkomat do firmy, należy sprawdzić takie funkcje jak tryb pasywny czy współpraca z drukarką.
Kalibracja i certyfikacja alkomatu
Wybierając alkomat, możesz zetknąć się z dwoma pojęciami – kalibracji i certyfikacji. Niekiedy są one używane wymiennie, ale to błąd, ponieważ odnoszą się do zupełnie innych procedur.
Kalibracja alkomatu polega na wewnętrznym zestrojeniu sensora oraz elektroniki. W zależności od modelu i typu urządzenia adiustacja powinna być przeprowadzana co kilkaset lub nawet kilkanaście tysięcy pomiarów (część producentów posługuje się też zmienną czasu, np. kalibracja co 6 miesięcy). Regularne strojenie urządzenia jest niezbędne, aby wyświetlało ono prawidłowe wyniki pomiarów.
Z kolei certyfikacja (określana również jako wzorcowanie) polega na przeprowadzeniu badania z użyciem próbek o dokładnie odmierzonym stężeniu alkoholu. Certyfikowany alkomat otrzymuje świadectwo wzorcowania i może być wykorzystany w sprawach sądowych jako dowód.
O ile adiustację przeprowadza praktycznie każdy punkt serwisujący alkomaty, wzorcowanie może być zrealizowane wyłącznie przez jednostkę posiadająąa akredytację PCA.
Dobry alkomat powinien znaleźć się na wyposażeniu każdego kierowcy, który korzysta z samochodu na co dzień. Daje to pewność, że w razie kontroli policyjnej odczyt będzie negatywny. Profesjonalne alkomaty są znacznie bardziej wiarygodnym rozwiązaniem niż tanie alkotesty dostępne na stacjach benzynowych.
