Kiedy można utracić prawo jazdy?
Utrata prawa jazdy może nastąpić w kilku sytuacjach, które mogą, ale nie muszą nałożyć się na siebie. Policjant, działając na podstawie art. 135 ust. 1 pkt 2 Ustawy prawo o ruchu drogowym, w trakcie kontroli zatrzyma wydane w kraju prawo jazdy za pokwitowaniem w przypadku:
kierowania pojazdem z prędkością przekraczającą limit o więcej niż 50 km/h na obszarze zabudowanym;
przewożenia osób w liczbie przekraczającą liczbę miejsc określonych w dowodzie rejestracyjnym.
Zgodnie z art. 135 ust. 1 pkt 3 Ustawy prawo o ruchu drogowym prawo jazdy może zostać zatrzymane również w sytuacji, kiedy pojawi się uzasadnione podejrzenie, że kierowca popełnił przestępstwo lub wykroczenie, za które może być orzeczony zakaz prowadzenia pojazdów.
Do innych okoliczności uzasadniających zatrzymanie prawa jazdy zalicza się także:
podejrzenie, że kierujący pojazdem znajduje się w stanie nietrzeźwości lub w stanie po użyciu alkoholu albo środka działającego podobnie do alkoholu;
utratę ważności prawa jazdy;
przekroczenie przez kierującego pojazdem liczby 24 punktów karnych za naruszenie przepisów ruchu drogowego w okresie 5 lat od skierowania na kurs reedukacyjny;
przekroczenie przez kierującego pojazdem w okresie 1 roku od uzyskania prawa jazdy 20 punktów karnych lub popełnienie w terminie 2 lat od przyznania uprawnień jednego przestępstwa albo trzech wykroczeń przeciwko bezpieczeństwu w komunikacji;
prowadzenie pojazdu niewyposażonego w blokadę alkoholową w przypadku orzeczenia takiego nakazu;
popełnienia jednego przestępstwa lub trzech wykroczeń przeciwko bezpieczeństwu w komunikacji w okresie próbnym dla początkujących kierowców.
Na jak długo możesz utracić prawo jazdy?
Czas, na jaki kierowca traci prawo jazdy, jest uzależniony od przyczyny, która spowodowała utratę dokumentu. Może wynosić kilka miesięcy, ale w skrajnych sytuacjach utrata uprawnień do kierowania pojazdem będzie dożywotnia.
Zatrzymanie prawa jazdy należy również odróżnić od zakazu prowadzenia pojazdów. Zatrzymania dokumentu (czyli w praktyce odnotowania w systemie informatycznym) dokonuje policjant, a następnie zawiadomiony starosta w drodze decyzji administracyjnej. O zakazie orzeka sąd karny mocą wyroku w razie popełnienia przestępstwa. W obu przypadkach skutek dla kierowcy jest taki sam – nie może prowadzić samochodu.
W przypadku przekroczenia dozwolonej prędkości przepisy ustawy o kierujących pojazdami przewidują utratę prawa jazdy na 3 miesiące. Powtórne naruszenie przepisów powoduje wydłużenie tego okresu do 6 miesięcy. Za trzecim razem utrata prawa jazdy jest bezterminowa. Aby odzyskać dokument, kierowca będzie musiał powtórnie zdać egzamin państwowy.
W przypadku jazdy po spożyciu alkoholu (przy stężeniu powyżej 0,5‰) okres utraty prawa jazdy to nawet 15 lat.
Jeszcze bardziej surowo karani są kierowcy, którzy dopuścili się kierowania samochodem w stanie nietrzeźwości po raz kolejny albo doprowadzili w stanie nietrzeźwości do wypadku, w wyniku którego doszło do śmierci lub poważnego uszczerbku na zdrowiu pokrzywdzonego. W takich przypadkach sąd orzeka dożywotni zakaz prowadzenia pojazdów mechanicznych.
Jak odzyskać prawo jazdy?
W zależności od okresu, na jaki utraciłeś prawo jazdy, jego odzyskanie będzie wyglądało nieco inaczej. W przypadku zakazu lub zatrzymania trwającego do roku wystarczy, że złożysz wniosek do starosty o zwrot dokumentu oraz uzyskasz zaświadczenie od lekarza o braku przeciwwskazań do kierowania pojazdów.
Taki dokument wydaje lekarz orzecznik, który bada m.in. wzrok, słuch, równowagę oraz stan psychiczny kierowcy. Badanie nie trwa zwykle dłużej niż kilkanaście minut. W treści dokumentu może być również wskazane, że kierowca powinien prowadzić samochód np. w okularach lub soczewkach.
Przy zatrzymaniu prawa jazdy na dłużej niż rok kierowca musi dodatkowo zdać powtórnie egzamin państwowy (jego obie części).
Utrata prawa jazdy a blokada alkoholowa
Kierowca, na którego nałożono zakaz prowadzenia pojazdów mechanicznych z uwagi na jazdę po alkoholu, może wnioskować o złagodzenie sankcji po upływie połowy okresu jej trwania lub minimum 10 lat przy dożywotnim zakazie prowadzenia pojazdów. Warunkiem złagodzenia jest montaż blokady alkoholowej w samochodzie. Nie jest to równoznaczne z anulowaniem środka karnego, a jedynie oznacza zmianę sposobu jego wykonywania.
Blokada alkoholowa to urządzenie techniczne uniemożliwiające uruchomienie silnika pojazdu silnikowego lub szynowego w przypadku, gdy zawartość alkoholu w 1 dm3 powietrza wydychanego przez kierującego przekracza 0,1 mg.
Jeżeli sąd na mocy postanowienia wyraził zgodę na montaż blokady, jest ona instalowana i kalibrowana na koszt kierowcy, który popełnił czyn zabroniony. Sprawca powinien posiadać przy sobie zaświadczenie, które potwierdza sprawność techniczną urządzenia.
Zgodnie z art. 182a §3 Kodeksu karnego wykonawczego jeżeli kierowca rażąco naruszył porządek prawny w zakresie bezpieczeństwa ruchu drogowego, w szczególności popełnił przestępstwo przeciwko bezpieczeństwu w komunikacji, sąd może orzec o uchyleniu sposobu wykonywania zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych, a kierowca znowu „cofa się” do całkowitego zakazu.
Utrata prawa jazdy a polisa OC
Należy zaznaczyć, że posiadanie samochodu a legitymowanie się ważnymi uprawnieniami do jego prowadzenia nie idą ze sobą w parze. Każdy samochód musi być jednak ubezpieczony w zakresie obowiązkowej odpowiedzialności cywilnej, inaczej jego właściciel ryzykuje dotkliwą karę finansową.
W praktyce oznacza to, że nawet po zatrzymaniu prawa jazdy albo orzeczeniu przez sąd zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych jesteś zobowiązany do opłacania OC.
Ustawodawca co jakiś czas podnosi sankcje za brak ubezpieczenia obowiązkowego. Obecnie w przypadku pojazdów osobowych wynoszą one:
1400 zł – do 3 dni przerwy w ubezpieczeniu;
3490 zł – od 4 do 14 dni przerwy w ubezpieczeniu;
6980 zł – powyżej 14 dni przerwy w ubezpieczeniu.
Począwszy od 1 lipca 2023 r. kary będą jeszcze wyższe. Ustawodawca zdecydował się w tym roku na dwukrotny wzrost płacy minimalnej, z którą jest powiązana m.in. kara za brak ważnej polisy OC.
Czy adwokat pomoże Ci odzyskać prawo jazdy
Być może zastanawiasz się, czy po utracie prawa jazdy warto skorzystać z pomocy profesjonalnego pełnomocnika. Zdecydowanie tak! Adwokat doświadczony w sprawach karnych pomoże Ci nie tylko w odzyskaniu prawa jazdy, składając odpowiedni wniosek do starosty, ale może również uzyskać złagodzenie zakazu w postaci zgody na montaż blokady alkoholowej.
Pomoc profesjonalnego pełnomocnika jest też nieoceniona, kiedy przeciwko Tobie toczy się sprawa karna np. o spowodowanie wypadku po alkoholu lub ucieczkę z miejsca zdarzenia. Obowiązujące przepisy nie tylko są skomplikowane, ale również bardzo często się zmieniają, co dodatkowo utrudnia samodzielną obronę swojego stanowiska.
Wizyta na sali sądowej to dla większości osób duży stres, tym bardziej że musisz skonfrontować się z oskarżycielem publicznym, a często także pełnomocnikiem pokrzywdzonego.
Utracone prawo jazdy zwykle można odzyskać. Zgłoś się do nas - pomożemy Ci w tym!
