Narkotyki, czyli co to tak naprawdę?
Określenie „narkotyki” z powodzeniem funkcjonuje w języku powszechnym. Jeśli jednak chodzi o przepisy prawne, ustawodawca woli terminy „substancja psychotropowa”, „środek odurzający”, „środek zastępczy” lub „nowa substancja psychoaktywna”, i to nimi się posługuje w ustawie o przeciwdziałaniu narkomanii.
Jednak dla uproszczenia wszystkie grupy związków można umieścić w jednej szufladzie z napisem „narkotyki”.
Definicja poszczególnych pojęć jest niezwykle obszerna (częściowo odwołuje się też do aktów prawnych Unii Europejskiej oraz prawa międzynarodowego), zatem nie ma sensu jej przytaczać. Wystarczy wspomnieć, że policja najczęściej identyfikuje amfetaminę, kokainę, ecstasy, opium, heroinę czy barbiturany.
Jak rozumieć pojęcie posiadania narkotyków?
Przepisy ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii sankcjonują posiadanie narkotyków. Jeśli w toku rutynowej kontroli policja znajdzie u Ciebie narkotyki, musisz liczyć się z ryzykiem surowej odpowiedzialności. Judykatura stoi na stanowisku, że pojęcie posiadania odnosi się do każdego rodzaju władztwa nad substancjami psychoaktywnymi.
Nie ma znaczenia, czy władztwo jest krótko- czy długotrwałe, przemijające, a także jaki jest jego cel (vide: postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 27 marca 2013 r., sygn. III KK 423/12). Nawet jeśli osoba zatrzymana zacznie się tłumaczyć, że wcale nie chciała wykorzystać narkotyków, nadal odpowiada ona za ich posiadanie.
Jaka kara grozi za posiadanie narkotyków?
O tym, co grozi za posiadanie narkotyków, decyduje przede wszystkim waga popełnionego czynu.
Zgodnie z art. 62 ust. 1 ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii ten, kto wbrew przepisom ustawy posiada substancje odurzające lub substancje psychotropowe, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3.
Dodatkowo kara może uwzględniać nawiązkę lub przepadek. Jest to typ podstawowy przestępstwa, obok którego wyodrębnia się też typ kwalifikowany oraz uprzywilejowany.
Typ kwalifikowany – jeżeli w posiadaniu sprawcy znajduje się znaczna ilość wyżej wymienionych substancji, kara wynosi od 1 roku do 10 lat pozbawienia wolności.
Typ uprzywilejowany – jeżeli sprawca dopuszcza się czynu mniejszej wagi, podlega karze grzywny, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do 1 roku.
O tym, czy w danym przypadku zachodzi przypadek mniejszej wagi, decydują kryteria ilościowe i jakościowe, takie jak ilość, rodzaj i cel posiadania substancji aktywnej.
Sąd inaczej spojrzy na osobę, która posiadała przy sobie jedną „działkę” narkotyku do użytku własnego, którą chciała wykorzystać w celach rozrywkowo-rekreacyjnych, a inaczej, jeśli tych działek było kilkadziesiąt i miały być one sprzedane osobom niepełnoletnim.
A co z typem kwalifikowanym? Tutaj sytuacja wygląda podobnie, przy czym sąd ocenia przede wszystkim ilość i „siłę rażenia” substancji psychotropowej.
Sąd Apelacyjny we Wrocławiu swego czasu wydał wyrok, w którym wskazał, że „znaczna ilość” to taka, która wystarczy do jednorazowego zaspokojenia kilkudziesięciu osób (vide: wyrok Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu z dnia 27 listopada 2019, sygn. II AKa 97/19). Oczywiście to tylko przykład. W Twojej sprawie sąd może orzec inaczej.
Możliwość odstąpienia od wymierzenia kary za posiadanie narkotyków
Artykuł 62a ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii przewiduje możliwość umorzenia postępowania jeszcze przed formalnym wydaniem postanowienia w sprawie wszczęcia postępowania przygotowawczego. Dotyczy to jednak wyłącznie sytuacji, kiedy wykryto substancje odurzające lub środki psychotropowe w ilości nieznacznej i były one przeznaczone wyłącznie na użytek własny sprawcy.
Co więcej, organ musi dojść do wniosku, że orzeczenie kary byłoby w danym przypadku niecelowe ze względu na okoliczności popełnienia czynu oraz stopień jego społecznej szkodliwości. Jeśli więc, idąc na imprezę, masz przy sobie jedną tabletkę ecstasy zawierającej MDMA, istnieje pewne prawdopodobieństwo uniknięcia odpowiedzialności.
Kara za posiadanie nowych substancji psychoaktywnych
Ustawa o przeciwdziałaniu narkomanii reguluje również kwestię posiadania przy sobie nowych substancji psychoaktywnych (ang. New Psychoactive Substances, NPS). Kara w tym przypadku waha się od grzywny po maksymalnie 3 lata pozbawienia wolności, jeżeli sprawca ma przy sobie duże ilości NPS.
Kiedy można mieć przy sobie narkotyki?
Wybrane rodzaje narkotyków można w Polsce posiadać, ale wyłącznie w przypadkach wskazanych w przepisach. Artykuł 33 wspomnianej ustawy dopuszcza taką możliwość do celów medycznych, przemysłowych oraz związanych z prowadzeniem badań w odniesieniu do grup substancji oznaczonych jako I-N, II-N, II-P, III-P oraz IV-P, natomiast związki zaklasyfikowane jako I-N oraz IV-P mogą służyć wyłącznie badaniom.
Jeśli zatrzymano Cię za posiadanie narkotyków, skontaktuj się ze mną. Przeanalizuję Twoją sprawę i pomogę Ci uniknąć odpowiedzialności karnej lub otrzymać łagodny wyrok.
